Umowa o pracę w Holandii: Fazy A, B, C i CAO – co musisz wiedzieć?

Decyzja o podjęciu pracy w Holandii to dla wielu polskich specjalistów CNC krok w stronę lepszych zarobków i rozwoju zawodowego. Jednak holenderski rynek pracy, zwłaszcza przy zatrudnieniu przez agencję, rządzi się swoimi prawami. Kluczem do bezpiecznego i świadomego poruszania się po nim jest zrozumienie struktury umów. System fazowy A, B, C oraz rola układów zbiorowych (CAO) to fundamenty, które każdy operator CNC w Holandii powinien znać. Ten artykuł to kompleksowy przewodnik, który rozwieje Twoje wątpliwości.

Podstawa prawna: CAO dla pracowników tymczasowych

Większość agencji pracy w Holandii działa w oparciu o jeden z dwóch głównych układów zbiorowych pracy dla pracowników tymczasowych: ABU lub NBBU. To właśnie te dokumenty regulują słynny system fazowy, który określa prawa i obowiązki pracownika na różnych etapach zatrudnienia. System ten został stworzony, aby z jednej strony zapewnić elastyczność pracodawcom, a z drugiej – stopniowo zwiększać bezpieczeństwo i stabilność zatrudnienia pracownika.

Faza A: Elastyczny start (do 52 przepracowanych tygodni)

Każdy pracownik agencyjny rozpoczyna swoją drogę w Fazie A. To najbardziej elastyczny, ale i najmniej stabilny etap.

• Czas trwania: Faza A trwa maksymalnie 52 przepracowane tygodnie. Oznacza to, że do tego okresu wliczają się tylko te tygodnie, w których faktycznie świadczyłeś pracę. Jeśli masz tydzień przerwy, nie wlicza się on do tego limitu. Okres ten nie musi być ciągły – możesz pracować dla różnych firm (zleceniodawców) za pośrednictwem tej samej agencji.
• Klauzula o tymczasowym charakterze pracy (uitzendbeding): To kluczowe pojęcie dla Fazy A. Oznacza ono, że umowa między Tobą a agencją jest ściśle powiązana ze zleceniem w firmie, w której pracujesz. W praktyce:
  • Jeśli zleceniodawca kończy Twoje zlecenie, Twoja umowa z agencją również automatycznie wygasa.
  • Jeśli jesteś chory i nie możesz pracować, umowa również może zostać zakończona (choć nadal masz prawo do zasiłku chorobowego).
  • Zasadniczo obowiązuje zasada: „nie ma pracy, nie ma płacy”.
• Rodzaj umów: W Fazie A możesz otrzymać wiele krótkoterminowych umów, nawet na tydzień. Agencja nie ma limitu co do liczby umów, które może Ci zaoferować w ciągu tych 52 tygodni.

Dla specjalisty rozpoczynającego pracę CNC w Holandii, Faza A to standardowy okres próbny, w którym zarówno on, jak i pracodawca mogą sprawdzić, czy współpraca się układa.

Faza B: Większa stabilność (do 3 lat)

Po przepracowaniu 52 tygodni w Fazie A, automatycznie przechodzisz do Fazy B. To etap, który daje Ci znacznie większe poczucie bezpieczeństwa.

• Czas trwania: Faza B trwa maksymalnie 3 lata. W tym okresie agencja może zaoferować Ci maksymalnie 6 umów na czas określony (contract voor bepaalde tijd).
• Brak klauzuli „uitzendbeding”: To najważniejsza zmiana. Od teraz Twoja umowa nie kończy się automatycznie wraz z końcem zlecenia. Jeśli firma, w której pracujesz, zrezygnuje z Twoich usług, agencja ma obowiązek znaleźć Ci inną, odpowiednią pracę i kontynuować wypłatę wynagrodzenia, nawet jeśli przez jakiś czas pozostajesz bez zlecenia.
• Pewność zatrudnienia: Umowy są zawierane na konkretny okres, np. na 6 miesięcy lub rok. Daje to znacznie większą przewidywalność i stabilność finansową. Doświadczony frezer CNC w Holandii, którego umiejętności są w cenie, powinien dążyć do jak najszybszego osiągnięcia tego etapu, ponieważ świadczy on o jego wartości dla agencji i klienta.

Faza C: Pełne bezpieczeństwo (umowa na stałe)

Po pomyślnym ukończeniu Fazy B (czyli po upływie 3 lat lub po 6 kontraktach w tej fazie), agencja musi zaoferować Ci umowę na czas nieokreślony (contract voor onbepaalde tijd).

• Rodzaj umowy: Otrzymujesz stały kontrakt bezpośrednio z agencją pracy.
• Maksymalna ochrona: Jesteś pełnoprawnym, stałym pracownikiem agencji. Oznacza to pełną ochronę przed zwolnieniem, obowiązek ciągłości wypłaty wynagrodzenia i wszystkie prawa przysługujące pracownikom na umowach stałych w Holandii. To ostateczny cel dla każdego, kto myśli o długoterminowej karierze i osiedleniu się w tym kraju.

Rola CAO, czyli dlaczego stawka brutto to nie wszystko

System fazowy to jedno, ale Twoje codzienne warunki pracy i płacy reguluje coś jeszcze – CAO (Collectieve Arbeidsovereenkomst), czyli układ zbiorowy pracy. Dla pracowników technicznych w branży metalowej najczęściej będzie to CAO Metaal & Techniek lub Metalektro.

Co to oznacza w praktyce? W Holandii obowiązuje zasada inlenersbeloning (wynagrodzenie zleceniodawcy). Mówi ona, że jako pracownik agencyjny masz prawo do tych samych kluczowych warunków płacowych, co pracownik zatrudniony bezpośrednio przez firmę, w której wykonujesz pracę. Dotyczy to:

• Stawki godzinowej brutto: Twoja pensja musi być zgodna z tabelami płac (loonschalen) obowiązującymi w danym zakładzie.
• Dodatków: Masz prawo do takich samych dodatków za pracę zmianową, pracę w niestandardowych godzinach czy nadgodziny.
• Zwolnionych od podatku zwrotów kosztów: Np. zwrot kosztów dojazdu.
• Liczby dni urlopowych.
• Składek na fundusz emerytalny.

Dlatego, gdy negocjujesz warunki, nie pytaj tylko o stawkę. Zapytaj agencję: „Według jakiego CAO będę wynagradzany?”. To pytanie świadczy o Twoim profesjonalizmie i znajomości rynku. Dla wykwalifikowanego specjalisty, którego praca CNC w Holandii jest skomplikowana i odpowiedzialna, prawidłowe przypisanie do grupy zaszeregowania w CAO może oznaczać różnicę kilku euro na godzinę.

Podsumowanie

Zrozumienie systemu fazowego i roli CAO daje Ci ogromną przewagę. Wiesz, jakich praw możesz oczekiwać na każdym etapie zatrudnienia, potrafisz ocenić, czy oferta agencji jest uczciwa i możesz świadomie planować swoją karierę. To wiedza, która zamienia niepewność w pewność siebie i pozwala skupić się na tym, co robisz najlepiej – na precyzyjnej i profesjonalnej pracy przy maszynach CNC.